Terapia Schematów (Terapia Schematu) to obecnie najbardziej obiecująca forma terapii, której skuteczność w leczeniu zaburzeń osobowości i innych problemów została potwierdzona w wielu badaniach.
O co chodzi w terapii schematów?
Każdy człowiek posiada schematy pozwalające interpretować napływające do umysłu informacje. Te najważniejsze dla naszego funkcjonowania w relacjach oraz rozumienia i przeżywania siebie i świata kształtują się przede wszystkim w dzieciństwie w relacjach z ważnymi dla nas osobami. Zasada jest taka: ze „zdrowych” relacji mamy schematy pomagające nam odnaleźć się w życiu, zaś z sytuacji, w których nasi rodzice nie zaspokajali potrzeb emocjonalnych dziecka (przesadzali z czymś, albo zachowywali się nie w porządku) mamy schematy, które odzwierciedlają tamte sytuacje.
Terapia schematów jest nastawiona na identyfikację i zmianę takich właśnie niekorzystnych schematów na zdrowsze i bardziej pomagające w radzeniu sobie w życiu. Podobnie działa terapia poznawczo-behawioralna (z której zresztą terapia schematów się wywodzi i z którą ma bardzo wiele wspólnego), ale jest kilka istotnych różnic. Główna polega na tym, że terapia schematów jest dużo bardziej nastawiona na emocje niż terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się przede wszystkim na zmianie sposobu myślenia i zachowania.
Dla kogo jest terapia schematów?
Terapia schematów to podejście szczególnie dobre w kilku przypadkach:
- Gdy zauważasz, że masz powtarzające się problemy w relacjach – na przykład wybierasz sobie ciągle niewłaściwych partnerów, tkwisz w związku, który nie jest dla Ciebie dobry i nie potrafisz go zakończyć, pozwalasz innym aby „wchodzili Ci na głowę”, masz problemy z asertywnością, nieśmiałością, ciągle porównujesz się do innych itp.
- Gdy jakieś określone trudności ciągną się za Tobą latami – na przykład regularnie odkładasz ważne rzeczy na ostatnią chwilę, świetnie planujesz, ale nie potrafisz zabrać się za realizację swoich planów, ciągle od siebie wymagasz i trudno Ci osiągnąć satysfakcję z tego, co masz itd.
- Gdy doświadczasz silnych emocji, które trudno opanować albo bardzo łatwo „przełączasz się” z jednych emocji w inne.
- Gdy ludzie odsuwają się od Ciebie, a Ty nie rozumiesz dlaczego i myślisz, że to oni mają problem.
- Gdy masz już za sobą doświadczenie w innych rodzajach terapii, ale wcześniejsze terapie nie przyniosły pożądanych efektów.
W każdym z wyżej wymienionych przypadków najbardziej prawdopodobną przyczyną opisanych trudności są ukryte schematy, które prowadzą Cię ciągle w podobne życiowe pułapki. Drogą do zmiany i poprawy jakości swojego życia jest rozpoznanie tych schematów i zmiana ich treści na taką, która będzie dla Ciebie bardziej pomocna.
Czego spodziewać się po terapii schematów?
Początek terapii schematów to przede wszystkim łączenie bieżących problemów z ich źródłami w dzieciństwie. Dzięki temu osoba rozpoczynająca tą terapię dość szybko może zrozumieć przyczyny swoich bieżących problemów. W dalszej części terapii przyjdzie czas na naukę radzenia sobie z tymi problemami przez zmianę leżących u ich źródeł schematów.
Bardzo charakterystyczna w tym podejściu jest rola terapeuty. Ma on wcielić się w rolę dobrego, zdrowego rodzica pomagając zaspokoić klientowi jego niezaspokojone wcześniej potrzeby emocjonalne. Co to znaczy? Przede wszystkim to, że terapeuta będzie bardzo ludzki: kiedy trzeba troskliwy, ale też czasem wymagający czy stawiający granice. Będzie czasem dzielił się swoimi doświadczeniami bądź podpowiadał jak zachować się w danej sytuacji. Wszystko to, co zrobiłby wystarczająco dobry rodzic. Bo o to właśnie chodzi w terapii schematu: naprawić to, czego nie potrafili dać nam nasi rodzice.
Korzystałam z materiałów ze strony Psychowiedza.com, gdzie można znaleźć więcej informacji na temat Terapii Schematów.